Anglishtja zgjidhje pёr Himarёn
Ngjarja e Himarёs sjell dhe njё herё nё vёmendje se edhe çёshtje banale si provokimet me karakter etnik (tё paktёn kёshtu ёshtё lёnё tё kutpohet nga retorika politike) mund tё kthehen nё tragjedi.
Por nga ana tjetёr dhe politizimi i ngjarjes ёshtё i pajustifikueshёm. Nё tё tilla ngjarje, janё organet kompetente qё shprehen dhe japin versionet zyrtare. Krimeve tё kёsaj natyre, dhe sidomos kur mendohet qё motivet mund tё jenё dhe me karakter etnik, shtete me qytetёrim tё konsoliduar, iu japin kohёn e nevojshme institucioneve tё specializuara. Nё vend tё retorikave politike do tё ishtё mё mirё qё problemeve permanente t’iu gjeheshin zgjidhje.
Sipas medias, motivi mё i lakuar nё kёtё ngjarje mendohet tё ketё qenё çёshtja e pёrdorimit tё gjuhёs greke dhe keqkuptimi qё solli ky komunikim. Dhe ajo qё ёshtё mё shqetёsuese ёshtё se ky problem arriti tё prodhojё njё krim. Pra nёse deri dje shteti shqiptar kishte mbyllur njё sy ndaj ankesave tё pushuesve shqiptarё nё Himarё, sot atij i duhet tё mendojё seriozisht njё zgjidhje. Nёse nё njё territor shqiptar gjuha zyrtare ёshtё edhe njё gjuhё e huaj si greqishtja dhe banorёt e zonёs preferojnё tё pёrdorin vetёm kёtё gjuhё komunikimi me turistёt, atёherё duhet gjetur njё zgjidhje e cila lidhet po me gjuhёn. Nё kёtё drejtim njё variant i cili mund tё jetё dhe sui generis, karakteristike kjo pёr shtete si Shqipёria, ёshtё qё nё zonёn e Himarёs pёrveç shqipes dhe greqishtes formalisht dhe informalisht, gjuhё zyrtare tё jetё dhe anglishtja. Edhe pse me nota tё theksuara sarkazme kjo mund tё jetё njё zgjidhje nё shuarjen e grindjeve. Pse?
Sё pari, anglishtja ёshtё gjuhё ndёrkombёtare dhe si e tillё ёshtё neutrale dhe nuk do tё paragjykohej si element nacionalist nga tё dy palёt. Pёrkundrazi kjo do tё shёrbejё si urё komunikimi midis vendasve qё flasin greqisht dhe vendasve qё flasin shqip. Mund tё jetё njё mekanizёm psikologjik i cili mund t’i ndihmojё palёve tё kapёrcejnё kufijtё emocional gjuhёsor. Njё kafe e kёrkuar nga klienti nё gjuhёn angleze dhe e pёrcjellё nё po tё njёjtёn gjuhё nga kamarieri do tё shmangi butaforinё etnike. Bile do ta bёnte situatёn mё romantike dhe do t’i ndihmonte palёt tё ndiheshin mё perёndimorё.
Sё dyti, anglishtja edhe si gjuhё e turizmit, do tё detyronte banorёt e zonёs qё ta mёsojnё dhe ta praktikojnё atё mё gjerёsisht. Ky mekanizёm do t’i shёrbejё Himarёs pёr tё qenё mё atraktive edhe pёr turistёt jo shqip folёs. Pёr mё tёpёr, edhe pёr pushuesit shqiptarё, ky fakt mund tё jetё njё motiv mё shumё pёr tё mёsuar anglishten. Nga ana tjetёr duke mёsuar anglishten tё dyja palёt do tё mёsojnё dhe kulturёn e munguar tё komunikimit.
Sё treti, eksperimentimi i gjuhёs angleze nё Himarё, nёse rezulton i suksesshёm, mund tё na shёrbejё pёr raste tё ngjashme nё zona tё tjera turistike nё Shqipёri ku vendasit flasin gjuhё tё huaj. Ky shembull mund tё kontribuojё edhe pёr fqinjёt tanё tё cilёt kanё jo pak probleme tё kёsaj natyre.
Dhe sё fundi, kjo do tё pёrmirёsonte urat e komunikimit midis drejtuesve lokalё me ato qendrorё. Paramendoni kryetarin e Bashkisё sё Himarёs tё komunikojё me Kryeministrin nё gjuhёn angleze. Nga ana tjetёr nё njё rast konflikti nё Himarё, kur palёt tё kenё komunikuar nё gjuhёn angleze, edhe retorika klasёs politike do tё jetё e kursyer nga ngjyrimet etnike. Pёr mё tepёr dhe diplomatikisht do tё jemi mё tё mbrojtur. Nё raste tё ngjashme fqinji jugor do tё ndihet mё i qetё. Mё sё shumti ajo qё mund tё na ndodhё mund tё jetё njё reagim i ambasadёs Angleze, i cili nё cdo rast do tё jetё njё reagim shumё mё cilёsor.
Me pak fjalё, nё ato situata kur banaliteti kapёrcen cdo kufi je i detyruar tё mendosh edhe pёr zgjidhje cinike. Pёr tё shmangur konflikte etnike sa herё qё do tё na duhet tё pushojmё apo dhe kalojmё nё Himarё do tё ishte mё mirё tё komunikonim nё gjuhёn angleze.
Nga Fabian Zhilla
Botuar ne Gazeten Mapo Gusht 2010
No comments:
Post a Comment